Tác giả bộ truyện tranh Thần Đồng Đất Việt là ai?
Câu hỏi
Bộ truyện tranh Thần Đồng Đất Việt được rất nhiều bạn trẻ yêu thích, với các nhân vật trong truyện là tên những con Giáp như Tý, Sửu, Dần, Mẹo,… Một bộ truyện hay cả về hình ảnh lẫn nội dung, Thần Đồng Đất Việt đạt rất nhiều kỷ lục về phát hành. Bộ truyện do Công ty Phan Thị phát hành, lúc đầu tác giả đề trong truyện là Linh Lê (tức Kiến trúc sư Lê Phong Linh) về sau không thấy nữa. Nghe đâu tranh chấp giữa tác giả Linh Lê và bà Phan Thị Mỹ Hạnh (chủ tịch công ty Phan Thị) rất lâu rồi mà chưa có hồi kết? Hay bộ truyện này có nguồn gốc từ đâu khác?
giải quyết
0
Văn hóa & Nghệ thuật
5 năm
2018-12-24T19:48:02+07:00
2018-12-24T19:48:02+07:00 3 Câu trả lời
1377 lượt xem
2
Câu trả lời ( 3 )
Thần đồng Đất Việt là một bộ truyện tranh thiếu nhi nhiều tập của Việt Nam, tập truyện đầu tiên mang tên Pháp sư gọi bưởi được Nhà xuất bản Trẻ phát hành ngày 16 tháng 2 năm 2002. Ban đầu tác phẩm được thực hiện bởi tác giả Lê Linh và Công ty Phan Thị. Sau khi sáng tác truyện một thời gian, Lê Linh đã ngừng việc sáng tác bộ truyện tranh này, và hiện tại việc sáng tác truyện cũng như các tác phẩm liên quan do công ty Phan Thị phụ trách. Bộ truyện trước đây được Nhà xuất bản Trẻ phát hành, tiếp đó là Nhà xuất bản Văn hóa Sài Gòn, Nhà xuất bản Thời Đại (từ tập 130 đến tập 153), Nhà xuất bản Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh (từ tập 154 đến tập 168 và từ tập 182 trở đi) và nay là Nhà xuất bản Dân Trí (từ tập 169 đến tập 181). Với trên 100 tập truyện cùng với các bộ truyện tranh liên quan như Thần đồng Đất Việt Khoa Học, Thần đồng Đất Việt Mỹ thuật và Thần đồng Đất Việt Toán Học, Thần Đồng Đất Việt Hoàng Sa-Trường Sa, đây được coi là bộ truyện tranh Việt Nam dài nhất và thành công nhất cho đến thời điểm hiện tại. Trung bình một tháng một tập truyện Thần Đồng Đất Việt (tranh đen trắng) mới và ba tập truyện tranh màu Thần Đồng Đất Việt liên quan (gồm Khoa học, Toán học và Mỹ thuật) được phát hành.
Từ tập truyện thứ 78, Lê Linh đã dừng hẳn việc sáng tác bộ truyện tranh này. Phần kịch bản và cốt truyện hiện nay đều do công ty Phan Thị thực hiện. Tuy vậy hiện tại đang xảy ra tranh chấp giữa hai bên là Lê Linh và công ty Phan Thị về bản quyền của bộ truyện. Theo giấy chứng nhận bản quyền tác giả của Cục Bản quyền thì đã ghi nhận quyền tác giả thuộc về đồng tác giả là Lê Linh và bà Hạnh, quyền tài sản (các quyền khai thác, sử dụng tác phẩm…) thuộc về Công ty Phan Thị. Trong các tập truyện của mình, Phan Thị cũng khẳng định các nhân vật trong truyện là do cả công ty và Lê Linh sáng tạo nên: “Trong truyện có sử dụng những hình ảnh nhân vật do Lê Linh là đồng tác giả”.
Tháng 4 năm 2007, họa sĩ Lê Linh gửi đơn kiện công ty Phan Thị, yêu cầu công ty Phan Thị công nhận ông là tác giả duy nhất với các hình vẽ các nhân vật truyện tranh trong Thần đồng đất Việt chứ không phải là đồng tác giả với bà Phan Thị Mỹ Hạnh như trong hồ sơ đăng ký bản quyền mà phía Phan Thị đưa ra.
Đơn kiện này đồng thời yêu cầu công ty Phan Thị không tiếp tục sáng tác bộ truyện Thần đồng Đất Việt. Trong khi vụ kiện của họa sĩ Lê Linh với công ty Phan Thị chưa được giải quyết, thì phía Phan Thị kiện ngược lại họa sĩ Lê Linh đã dùng hình ảnh nhân vật Trạng Tý (theo Phan Thị nhân vật này thuộc quyền khai thác của họ) để tạo ra nhân vật Long Tinh trong truyện Long thánh.
Sau 12 năm theo đuổi vụ kiện, thay đổi qua 3 vị thẩm phán, với nhiều phiên hòa giải, tống đạt, những lần hòa giải bất thành. Vụ kiện về quyền tác giả Thần đồng đất Việt sẽ được phân xử tại phiên tòa vào ngày 28 tháng 12 năm 2018.
Truyện tranh Thần Đồng Đất Việt đã có 5 Nhà xuất bản tại Hoa Kỳ để mắt: Scholastics Inc, Marvel Enterprises Inc, DC Comics Publisher, Dreamwave Production và Dark Horse Comics Inc; vì vậy công ty Phan Thị đã tổ chức cuộc thi chuyển ngữ bộ truyện tranh này và trong tương lai Thần Đồng Đất Việt sẽ được xuất bản tại nước ngoài. Có điều, khi đi vào triển khai thì gặp rất nhiều khó khăn, một nguyên nhân là do sách truyện Việt Nam lúc đó chưa có mã số ISBN. Tuy vậy, sau đó Cục trưởng Cục Xuất bản Nguyễn Kiểm ký hợp đồng với Tổ chức ISBN để cấp mã số ISBN cho sách Việt.
Là sản phẩm của một công ty tin học tư nhân, nhưng Thần đồng Đất Việt đã nhanh chóng độc chiếm thị trường tranh truyện nội địa. Số lượng phát hành của truyện hiện nay lên đến 20.000 bản/tập. Bộ truyện Thần Đồng Đất Việt đã trở thành một “hiện tượng” trong đời sống văn hóa Việt Nam và đã được một số Nhà xuất bản của Hoa Kỳ để mắt.
Tuy nhiên một số ý kiến lại đánh giá không cao tác phẩm này. Nhà văn Bùi Chí Linh nhận xét: “Thần đồng đất Việt có một số điểm yếu như ngôn ngữ rời rạc, cụt lủn, khá nhiều tiếng lóng, hình vẽ méo mó… Còn Phan Thị thực chất chỉ là một nhóm tư nhân giỏi làm kinh tế”. Một số ý kiến khác chỉ trích về khả năng gắn kết sự kiện lịch sử với nội dung của tác phẩm.
Trước các ý kiến này, bà Phan Thị Mỹ Hạnh, giám đốc công ty Phan Thị giải thích: “những tiếng “ầm”, “bốp”, “binh”, “rắc”… có thể khiến người lớn tuổi nếu đọc thoáng qua thì có cảm giác bạo lực” nhưng thực chất các cảnh ẩu đả chỉ nhằm tăng kịch tính cho bộ truyện và chúng “đã được cách điệu bằng các yếu tố hài hước, dí dỏm”. Bà cũng cho rằng có nhiều bộ truyện được thực hiện rất công phu và được nhiều giải thưởng lớn “nhưng sách in ra thì bị xếp xó trong kho hoặc bám bụi trong thư viện”, còn Thần Đồng Đất Việt, tác phẩm đầu tay của những người không qua trường lớp đào tạo nào, lại nhận được sự đón nhận đông đảo của các độc giả nhỏ tuổi và các bậc phụ huynh. Bà cũng kêu gọi “lớp họa sĩ đi trước và một số độc giả hãy bớt “khó tính” đối với tác phẩm.
12 nhân vật chính: 12 nhân vật chính & quan trọng của bộ truyện đều được lấy tên theo thứ tự tên của 12 Con Giáp là Tí (Chuột), Sửu (Trâu), Dần (Hổ), Mẹo (Thỏ hoặc Mèo), Thìn (Rồng), Tỵ (Rắn), Ngọ (Ngựa), Mùi (Dê), Thân (Khỉ), Dậu (Gà), Tuất (Chó) và Hợi (Heo).
(Theo Wikipedia)
Trên trang Facebook của tác giả Linh Lê có dòng trạng thái ngày 22/12/2018 như sau:
Khi tôi đưa thông tin về vụ kiện Thần Đồng Đất Việt, nhiều bạn bè Facebook vì yêu mến nên đã hết lòng ủng hộ nhưng vẫn chưa hiểu hết thực sự ngày đó đã xảy ra chuyện gì với bộ truyện tranh nổi tiếng này. Vì sao tôi lại đành lòng dứt bỏ những đứa con mà mình rứt ruột đẻ ra, yêu thương chăm chút với tất cả con tim và khối óc… đơn giản chỉ vì một lí do là không thể chịu đựng nổi sự dối trá, và những uất ức đã bóp nghẹt niềm cảm hứng sáng tác. Trước thềm phiên xử, tôi xin được tóm lược toàn bộ tiến trình vụ kiện bằng một bộ tranh cô đọng để mọi người hiểu rõ hơn về hành trình gian nan đi tìm công lí và cũng phần nào biết được tính “ưu việt” của hệ thống pháp luật nước ta. Mong quý anh chị em, bạn bè thân hữu và tất cả những ai từng yêu mến Thần Đồng Đất Việt thời kỳ đầu hãy chia sẻ mạnh mẽ để công lí sớm được thực thi, qua đó giúp cho các em, các cháu muốn dấn thân vào nghiệp vẽ đầy chông gai có thể rút ra bài học xương máu để bảo vệ mình và tác phẩm của mình. Chân thành cảm ơn sự ủng hộ của mọi người.
Vụ kiện này rất được nhiều người quan tâm, rất nhiều trang báo đưa tin. Mình xin đăng lại nội dung của tác giả Lê Công Sơn đăng trên trang báo Thanh Niên ngày 24/12/2018.
Sắp xét xử vụ tranh chấp bộ truyện tranh ‘Thần đồng đất Việt’
Theo dự kiến, sáng 28.12, TAND Q.1 (TP.HCM) sẽ đưa ra xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp quyền tác giả giữa ông Lê Phong Linh và bà Phan Thị Mỹ Hạnh (đại diện Công ty Phan Thị) về bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt, sau 12 năm hai bên đưa nhau ra tòa. Hiện giấy thông báo triệu tập các đương sự do thẩm phán Nguyễn Quang Huynh ký đã được gửi đến các bên tham gia tố tụng.
Bộ truyện tranh thiếu nhi Thần đồng đất Việt, gồm nhiều tập, đã được cấp phép xuất bản tại VN bằng tập “mở màn” Pháp sư gọi bưởi phát hành tháng 2.2002, thực hiện bởi tác giả Lê Phong Linh (bút danh Lê Linh) và Công ty Phan Thị, được Cục Bản quyền cấp giấy chứng nhận vào tháng 5.2002 cho đồng tác giả là ông Lê Linh và bà Phan Thị Mỹ Hạnh, riêng quyền tài sản (các quyền khai thác, sử dụng tác phẩm…) thuộc về Công ty Phan Thị. Tuy nhiên, sau khi bộ Thần đồng đất Việt phát hành đến tập thứ 78 thì họa sĩ Lê Linh quyết định ngưng cộng tác với Phan Thị nên từ đó các tập tiếp theo của bộ truyện tiếp tục ra đời không đề tên tác giả họa sĩ là ông Linh, dù vẽ giống nhân vật của ông Linh. Một số tập chỉ đề tên Công ty Phan Thị, các tập sau nữa đề tên những họa sĩ thực hiện cho đến nay. Trước sự việc hy hữu này, họa sĩ Lê Linh cho rằng ông là tác giả của bộ truyện nên có quyền bảo vệ sự toàn vẹn đối với tác phẩm mà không ai có quyền sáng tác các tập tiếp theo dựa trên các nhân vật có sẵn trong bộ truyện. Vì vậy, từ tháng 4.2007, họa sĩ Lê Linh chính thức khởi kiện Công ty Phan Thị lên Tòa án Kinh tế TP.HCM.
Trong thời gian chờ đợi tòa án phân xử, đầu năm 2008, họa sĩ Lê Linh cho ra đời một bộ truyện tranh mới có tên gọi Long Thánh với những nhân vật chính: Long Tinh, Lưu Đại sư, Rồng Long Nhí… Phía Công ty Phan Thị cho rằng nhân vật Long Tinh là biến thể của Trạng Tý trong Thần đồng đất Việt thuộc sở hữu quyền tác giả đã đăng ký và được bảo hộ của Công ty Phan Thị. Ông Lê Linh không xin phép chủ sở hữu quyền tác giả là công ty, vi phạm bản quyền nên Phan Thị kiện ngược lại họa sĩ Lê Linh ra tòa. Do cả hai bên không tìm được tiếng nói chung nên vụ kiện tranh chấp quyền tác giả giữa ông Lê Phong Linh và bà Phan Thị Mỹ Hạnh (đại diện Công ty Phan Thị) về bộ truyện tranh Thần đồng đất Việt kéo dài suốt 12 năm.
Ông Lê Linh cho biết: “Ngày 8.11 đến hẹn tôi lại lên đúng 8 giờ 30 phút có mặt tại tòa án, ngồi chờ cả tiếng mà phía bị đơn chẳng thấy ai xuất hiện. Lần này là tống đạt trực tiếp, nghĩa là trao thông báo tận tay với chữ ký xác nhận chứ không phải qua thừa phát lại hay qua đường bưu điện vậy mà họ vẫn không đến. Từ năm 2018 đến giờ họ đều không xuất hiện và 7 – 8 lần vắng mặt không đưa ra bất cứ lý do gì”.
Chiều 23.12, PV Thanh Niên đã nhiều lần liên lạc với lãnh đạo Công ty Phan Thị nhưng đều tắt máy, còn số điện thoại của luật sư đại diện thì không thấy trả lời. Họa sĩ Lê Linh khẳng định “sẽ theo đuổi vụ kiện đến cùng vì qua thời gian quá dài, những thủ tục đã gần như về tới đích, chỉ chờ tòa án sớm phân xử để quyền lợi hợp pháp của tôi sẽ được pháp luật bảo vệ”.
Nguồn: https://thanhnien.vn/van-hoa/sap-xet-xu-vu-tranh-chap-bo-truyen-tranh-than-dong-dat-viet-1036384.html