Review sách “50 điều trường học không dạy bạn” tác giả Charles J. Sykes

Trường học là một nơi được coi là nơi giáo dục và đào tạo những mầm non của đất nước, có người nói trường học dạy học sinh tất cả – điều đó quá sai lầm. Trường học tuy là nơi dạy ta cách ứng xử, cách đối nhân xử thế – nhưng lại không trọn vẹn. Trường học tuy dạy ta những kiến thức, những phép toán lời văn – nhưng không dạy ta cách ứng dụng chúng vào cuộc sống. Trường học có thể dạy ta rất ngiều điều nhưng chẳng có bài học nào rèn luyện cho chúng bản lĩnh để đối mặt với những bất công trong cuộc sống. 50 điều nói trong cuốn sách không chỉ viết cho trẻ em, mà còn là một cuốn sách dành cho tất cả mọi người.

Đứa trẻ nào cũng được dạy ở trường rằng, một đứa trẻ ngoan phải biết yêu thương mọi người; kính trọng, lễ phép với ông bà, cha mẹ và thầy cô giáo; hoà nhã, thân ái với bạn bè, v.v… Một học sinh giỏi phải biết giải các bài toán khó, biết làm những bài văn hay, phải thuộc bài, v.v… Nhưng không có trường lóp nào nói với chúng là “các em không hoàn hảo nhưng cũng không cần phải tỏ ra là người hoàn hảo”; chẳng có bài học nào rèn luyện cho chúng bản lĩnh để đối mặt với những bất công trong cuộc sống; cũng không có trang sách nào dạy chúng biết rằng “một lần bị bẽ mặt, các em sẽ trưởng thành hơn”… Vậy bọn trẻ phải học những điều đó từ đâu?

Thành công trong nhà trường, trở thành một học sinh, sinh viên giỏi không đồng nghĩa với thành công trong cuộc sống. Ngay cả Bill Gates – người đã bỏ dở chương trình đại học tại Harvard… cũng từng coi nhiều điều trong số đó là lời khuyên cho chính mình. 50 điều nói trong cuốn sách không chỉ viết cho bọn trẻ, mà còn dành cho các bậc phụ huynh và cả những người thầy. Ngay cả những người đã tốt ngiệp đại học, đã đi làm cũng thấy học hỏi được nhiều từ những lời khuyên này.

Hãy đọc cuốn sách 50 điều trường học không dạy bạn để biết bạn đã Không đuợc học những gì trong nhà trường. Hãy đọc để trưởng thành hơn và thành công hơn. – “Ra trường, việc đầu tiên tôi làm là bắt tay vào tìm một công việc. Nhưng mọi việc không đơn giản như tôi nghĩ. Có rất nhiều điều mới lạ của cuộc sống thực tế mà cả trường học và cha mẹ tôi chưa từng dạy cho tôi bao giờ. Nó khiến tôi lúng túng và loay hoay cho đến khi đọc cuốn 50 điều trường học không dạy bạn…” – Ngọc Trâm – Designer Báo Sinh viên Việt Nam

Trích đoạn sách hay

Hãy quan tâm đến cuộc sống tình dục an toàn

Bạn biết điều này, đúng không? Nếu là một cô bé hay cậu bé 16 tuổi, bạn có thể lúc nào cũng muốn nghe và tìm hiểu về điều này. Đó là hành trang thật sự cần thiết để bạn bước vào đời, bên cạnh kho kiến thức về toán, lý, hóa, văn, sử, địa…

Người lớn nhiều khi lưỡng lự hoặc có tâm lý ngại nói với con cái về vấn đề tình dục, vì cho rằng đây là điều tế nhị, khó nói và rằng con họ còn quá nhỏ, chưa nên biết về giới tính. Thậm chí, nhiều bậc phụ huynh còn tỏ ra phẫn nộ khi được hỏi về vấn đề có nên đưa giáo dục giới tính vào trường học hay không. Đó là quan niệm sai lầm. Giáo dục giới tính không chỉ là môn học cần thiết mà còn rất thú vị đối với tuổi vị thành niên. Cuốn Hoa hồng giấu trong cặp sách (dịch từ nguyên bản tiếng Trung) sở dĩ trở thành sách “hot” trong giới trẻ Việt Nam cũng bởi vì nội dung cuốn sách đề cập đến điều mà họ cần biết, trong khi người lớn lại cấm đoán. Trang bị những kiến thức về giới tính đúng đắn là một yếu tố giúp bạn hướng tới cuộc sống tình dục lành mạnh và tích cực.

Ở nhiều nước, khi vào một cửa hàng tiện nghi, bạn có thể đọc thấy đoạn quảng cáo về thuốc cho người yếu sinh lý đáng tin cậy nhất dán trên cửa ra vào hay trên tường. Vào mạng, bạn sẽ thấy hàng nghìn trang web khiêu dâm − nơi mọi người làm những điều mà cha mẹ họ không nghĩ là sẽ được đưa lên mạng. Và nói thẳng thắn: các bộ phận nhạy cảm trên cơ thể bạn cần cái mà chúng cần và chúng có thể muốn bất cứ lúc nào. Điều quan trọng chính là bạn phải biết tự chủ với bản thân.

Những học giả am hiểu lĩnh vực này cần phải suy nghĩ ký trước khi đưa ra kết luận rằng sự nghèo hèn là một yếu tố dẫn tới việc có thai ở độ tuổi vị thành niên. Nói như thế là phiến diện vì phần lớn nguyên nhân gây nên tình trạng có thai ngoài ý muốn của nhiều bạn trẻ là do họ có quan hệ tình dục bừa bãi. Ý thức cũng như sự hiểu biết của mỗi người quyết định đến vấn đề này chứ không phải sự giàu nghèo. Ở nhiều nước, các nữ sinh có thai khi còn ngồi trên ghế nhà trường sẽ bị đuổi học, không được học lên cao đẳng hay đại học và không được hưởng những chế độ an sinh xã hội khác.

Phụ nữ có quan hệ tình dục khi còn quá trẻ rất dễ bị nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục, hoặc trở nên thất vọng, chán nản và thậm chí có ý muốn tự tử. Những đứa con của họ có nhiều khả năng thiếu cân và học hành không đến nơi đến chốn. Theo một nghiên cứu, có tới 13% bé trai do các bà mẹ tuổi teen sinh ra vướng vào vòng tù tội và 22% bé gái cũng đi vào vết xe đổ của mẹ chúng trong tương lai. Còn các chàng trai, những tác nhân đẩy bạn gái vào thế “tiến thoái lưỡng nan” này, đều bị tác động đến tâm lý, hoặc lo lắng, buồn khổ, hoặc luôn phải tìm cách trốn tránh trách nhiệm.

Điều này cho thấy, bạn nên học cách quan hệ tình dục an toàn nếu không muốn phải ân hận vì một phút “nông nổi”. Đừng coi việc học cách sử dụng bao cao su, uống thuốc tránh thai là chuyện tầm phào của một ai đó. Đó là vấn đề nghiêm túc đối với một người đang trưởng thành như bạn. Đó là cách tôn trọng chính bạn và tương lai của bạn. Hãy tự chủ và bảo vệ cuộc sống của bạn vì bạn có thể sẽ là nạn nhân của các bệnh lây qua đường tình dục, thậm chí là AIDS và sau cùng là cái chết.

Đừng đổ lỗi cho người khác vì những quyết định của bạn

Nếu chiếc mông của bạn “quá khổ”, đó không phải vì hãng đồ ăn nhanh McDonald ép bạn phải ăn những chiếc bánh BigMacs. Nếu bạn hút thuốc, đó không phải là lỗi của hãng Joe Camel. Đừng đổ lỗi cho người khác vì những vấn đề hoặc lựa chọn của bạn. Đừng trách nhà hàng Fastfood bán nhiều món mà bạn ưa thích như gà rán KFC, BBQ hay spaghetti, pizza Italia, khiến bạn “không thể kìm hãm cái dạ dày được”. Tất cả chỉ là lời ngụy biện cho sở thích của bạn. Bạn biết đồ ăn nhanh có thể làm bạn tăng cân vùn vụt nhưng bạn vẫn ăn. Hút thuốc có hại cho sức khỏe nhưng bạn vẫn hút. Ăn cái gì, hút cái gì là do bạn lựa chọn, quyết định. Bạn phải chịu trách nhiệm về điều đó.

Nhiều bạn trẻ phàn nàn với tôi rằng họ bị thất nghiệp như ngày hôm nay là do bố mẹ định hướng nghề nghiệp sai. Đáng lẽ cuộc đời họ đã khá hơn nếu như ngày trước thi vào trường đại học Giao thông – vận tải thay vì chọn ngành sư phạm như gợi ý của bố mẹ. Họ rất vô lý khi đẩy quả bóng trách nhiệm về phía các bậc phụ huynh. Thứ nhất, là một học sinh cấp ba đã có thể biết mình muốn gì, nên làm gì và tự xác định được khả năng của bản thân để chọn trường đại học. Thứ hai, chuyện xin được việc hay không phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân như kết quả học tập, sự quen biết, tài “đi cửa sau” hoặc may mắn “gặp thời”. Thực tế, tôi không thấy một người thật sự có tài nào mà phải chịu cảnh ăn không ngồi rồi mãi. Học ngành giao thông hay theo ngành sư phạm đều có cơ hội tìm việc làm ngang nhau, nếu bạn có chuyên môn vững vàng. Đổ lỗi cho người khác vì những gì mình lựa chọn thật là một điều nực cười đối với những người sống ở thế kỷ đề cao cá nhân như ngày nay.

“Ngành công nghiệp đồ ăn nhanh đã phá hỏng cuộc đời tôi”, Caesar Barber, 57 tuổi, nặng 123 kg, một trong những người đi kiện các tập đoàn thức ăn nhanh ở Mỹ, nói. Ông này cho biết, ông thường xuyên lui tới các cửa hàng bán đồ ăn nhanh từ ba đến bốn lần một tuần, cho tới năm 1996, khi một bác sĩ cảnh báo rằng khẩu phần hàng ngày có thể giết chết ông ta. Ông ta nói mình đã bị lừa rằng bánh burger của hãng McDonald được làm hoàn toàn từ thịt bò, có nghĩa là “tốt cho sức khỏe của bạn”. Thật là một mánh lới. Barber đã hai lần bị đau tim và bị bệnh tiểu đường hành hạ. Ngay lập tức, vụ kiện này đã được mang ra làm trò cười. Tờ báo The Onion đã đăng một bài báo có tính chất châm biếm, một câu chuyện nhằm bịt miệng dư luận có tựa đề “Hãng kẹo Chocolate Hershey đề nghị bồi thường 135 tỷ đô-la cho những người Mỹ béo phì”.

Tiếp theo vụ kiện cáo rùm beng của Barber là vụ kiện của hai thiếu niên hàng ngày vẫn ăn món bánh rán phồng và giờ đây đang sở hữu một vòng mông khổng lồ. Tòa án đã không thụ lý vụ này và tuyên bố: ″Không ai bị ép phải ăn đồ ăn nhanh của McDonald”. Tòa cũng chỉ ra rằng, luật pháp không bảo vệ sự ăn uống quá độ của họ.

Một ngày sẽ trở nên tuyệt vời hơn khi bạn không dán mắt vào màn hình tivi mà đạp xe đi dạo hoặc làm một điều gì đó. Hãy tập thể dục thường xuyên và rèn luyện tính tự chủ để nói ″không” với những đồ ăn không có lợi cho sức khỏe. Tự bạn phải quyết định nên hay không nên làm việc gì và đừng vin vào bất cứ lý do nào để ngụy biện cho hành động của mình. Ít nhất, bạn có thể tự quyết định là mình có đưa món gà rán hay hamberger vào thực đơn hay không.

Bạn không phải là người duy nhất chịu cảnh bất hạnh

Hãy ngừng than vãn đi!

Tôi muốn bạn hiểu điều này thông qua bài viết của một blogger với nhan đề “Tôi có phải là người bất hạnh nhất?”

… Tôi đứng trên sân thượng tòa chung cư 9 tầng. Gió lồng lộng thổi vào mặt, rét cắt da. Tôi không biết mình đã làm sai điều gì, tất cả mọi thứ đang quay lưng với tôi, hình như không một ai trên thế giới này có thể hiểu được tôi. Nỗi đau của tôi quá lớn mà không ai có thể chia sẻ được. Tôi đau xót vì thấy mình thật cô đơn. Tôi muốn thoát khỏi tình trạng này nên tôi quyết định nhảy xuống. Có lẽ đó là cách duy nhất giải thoát tôi khỏi muộn phiền.

Ngang qua tầng 9, tôi nhìn thấy gương mặt sưng húp của người phụ nữ ấy. Bà là y tá một phòng mạch tư. Bao nhiêu tiền kiếm được đều bị ông chồng tệ bạc nướng vào sòng bài. Không biết bao nhiêu lần ông ta thượng cẳng chân, hạ cẳng tay với bà. Hôm nay, bà lại vừa hứng chịu một cơn thịnh nộ.

Tầng 8, có một thằng bé vừa thi trượt đại học. Nó được dạy bảo rằng sẽ không làm được gì nếu không đỗ đại học. Chăm chỉ học hành bấy lâu, kết quả lại không như mong muốn. Nó thẫn thờ đi ra đi vào. Vậy là hôm nay, nó vẫn không tìm thấy điều gì mới mẻ cho cuộc sống sau này.

Tầng 7, có cô gái làng chơi tỉnh dậy sau một đêm bù khú. Cô khoác lên mình cái áo mỏng tang, chuẩn bị cho một đêm mới bất tận. Chẳng ai yêu thương cô, cô cũng chẳng quan tâm đến ai. Hôm nay, cô lại tiếp tục cái kiếp “bán trôn nuôi miệng”.

Tầng 6, cậu sinh viên vẫn đang cắm cúi vào trang việc làm của tờ báo. Tốt nghiệp với bảng thành tích không tốt lắm, nên mãi mà cậu vẫn chưa tìm được một việc gì tử tế. Gấp tờ báo lại. Hôm nay, cuộc tìm kiếm của cậu vẫn trong vô vọng.

Tầng 5, ông giáo nghèo mệt mỏi nằm vật ra sàn. Những tưởng dạy học là một nghề thanh cao, nhưng đời sống đạo đức suy tàn khiến ông nhận ra mình bất lực. Chứng kiến lứa học trò mình cố công dạy dỗ lần lượt đi vào băng hoại, ông thở dài ngao ngán. Hôm nay, ông tiếp tục ray rứt vì vẫn chưa làm tròn thiên chức của một người thầy.

Tầng 4, đôi vợ chồng cãi nhau inh ỏi. Cả hai đều là công nhân, thu nhập không đủ sống khiến họ trở nên gắt gỏng và cáu giận với tất cả mọi thứ xung quanh. Và hôm nay, họ lại cãi nhau nảy lửa, để tạm quên đi cuộc mưu sinh.

Tầng 3, cái dáng khắc khổ của ông lão cô đơn. Ông ở chung cư này đã lâu rồi, hàng tháng đều có tiền trợ cấp nhưng tuyệt nhiên không một ai đến thăm ông. Ngày ngày, ông vẫn lục lọi trong hộp thư của mình rồi lặng lẽ trở lên tay không. Hôm nay, ông vẫn chẳng có thư.

Tầng 2, cô gái trẻ vừa chia tay với bạn trai. Tôi từng thấy họ rất thắm thiết bên nhau, rồi chẳng hiểu lý do gì chàng trai không đến thăm cô nữa. Cô gái ở lì trong phòng và khóc. Vậy là hôm nay, cô vẫn không có gì ngoài một tình yêu đã mất.

Tầng 1, tay nát rượu la hét ỏm tỏi. Không ai hiểu vì sao hắn cứ say xỉn như thế. Vùi đầu bên ly rượu, cuộc đời hắn cũng chông chênh như bước chân khi say của hắn. Hôm nay, hắn vẫn không tỉnh được.

Trước khi nhảy xuống, tôi đã nghĩ mình là người bất hạnh nhất… Đến tầng trệt, đột nhiên tôi nhận ra, ai cũng có những vấn đề riêng của mình. Khi chứng kiến hoàn cảnh của người khác, tôi nghĩ dường như nỗi đau của mình vẫn chưa đến nỗi tuyệt vọng, rằng tôi vẫn chưa phải là người bất hạnh nhất. Tôi muốn được làm lại. Nhưng quá trễ rồi… mặt đất đã ở trước mắt…

Bạn nghĩ sao về câu chuyện trên? Đã bao giờ bạn rơi vào cảm giác chán chường, tuyệt vọng? Có lúc nào bạn nghĩ mình là người duy nhất trên thế gian này hứng chịu khổ đau, bế tắc của cuộc sống? Tôi nghĩ ai trong số chúng ta cũng từng có tâm trạng như vậy. Tôi chỉ muốn bạn tin rằng, cuộc sống muôn hình muôn vẻ, cũng như con người vậy, bạn nghĩ gì, làm gì và đón nhận cuộc sống thế nào thì quanh bạn luôn có những người đồng cảnh ngộ như bạn.

Bạn không phải là đứa trẻ đầu tiên bị bỏ rơi hoặc bị mang ra làm trò cười. Bạn không phải là người đầu tiên cảm thấy cô đơn. Bạn cũng không phải là đứa trẻ đầu tiên hoặc duy nhất bị loại trong một trò chơi bởi những thành viên khác và cảm thấy thất vọng ê chề. Bạn cũng đừng lo mọi người sẽ phát hiện ra những việc làm “trong bóng tối” của bạn, dù bạn đã tắt điện và cửa đóng then cài. Bạn không phải là người duy nhất làm “chuyện ấy”. Chỉ có điều, bạn không biết vì họ không nói ra.

Vì vậy, bạn hãy ngừng việc than vãn đi bởi vì rất có thể bạn sẽ làm một ai đó khó chịu với ý nghĩ: ôi dào, chuyện có gì mà ầm ĩ!